Gorka Alvarez legebiltzarkide jeltzaleak, hezkuntza-sistemaren etorkizunari buruzko akordioaren oinarriak aztertzen dituen ponentziako presidente gisa, ondorioen lehen zirriborroa aurkeztu die gaur Legebiltzarreko talde guztiei, abenduaren amaieran ehun hezkuntza-eragile ingururi entzuteko lanak amaitu ondoren. Atariko dokumentuak, orain hainbat alderdirekin kontrastatuko denak, etorkizuneko Hezkuntzaren Legearen “izaera estrategikoa” onartzen du, eta erronka global berriei erantzungo dien, hurrengo belaunaldien beharrei helduko dien eta hezkuntza bikaintasunera eramango duen arau-esparru berri bat bultzatzeko beharra defendatzen du. Hori guztia ikasle guztientzako kalitatezko hezkuntzaren alde eginez egingo da, bizikidetza positiboa, aukera-berdintasuna, aniztasunaren aurreko gizarte-kohesioa eta aniztasunarekiko eta sinesmen-askatasunarekiko errespetua zainduz. Azken batean, eskola inklusiboa, ekitatiboa eta kalitatezkoa.

Bizikidetza eta aniztasuna

Bizikidetza etorkizuneko edozein proiektu jasangarriren ardatza da. Hala ezartzen da ondorioen dokumentuan, eta hobetu beharreko alderdi batzuk planteatzen ditu, esku-hartze komunitario batetik abiatuta, hala nola ikasle etorkinen tratamendua, gutxiengo etnikoak edo genero- edo sexu-bazterketa. Egungo eskolatze-eredua eraldatzeko eta ikasle kalteberen kontzentrazioak saihesteko, txostenak uste du ezinbestekoa dela hezkuntza-proiektu integralak garatzea barruti/eremu bakoitzean. Ildo horretan, ezinbestekotzat jotzen dira eskola-mapa ekitatearen eta errendimenduaren arabera aztertzea eta egokitzea; familien kontsulta- eta partaidetza-ereduen eraginkortasuna; eta ikastetxeetako ikasleen arteko desberdintasunak gainditzea, hezkuntza-kalitatea lortze aldera. Jarduera guztiak erakunde bakoitzaren eskumenak eta familiek ikastetxea aukeratzeko duten askatasuna errespetatuz egingo dira beti.

Euskal Hezkuntza Zerbitzua

Jatorrizko desberdintasunak gainditzen lagunduko duen eskolaren aldeko apustuan, Euskal Hezkuntza Zerbitzuak baliabide publikoekin eutsiko die ikastetxeei, haien izaera juridikoa edozein dela ere, bereizketa eta gizarte-bazterketa gainditzeko ahaleginean modu aktiboan esku hartzen duten heinean. Legean adierazitako konpromisoak hartzen eta betetzen dituzten ikastetxeak izango dira legearen parte, gizarte-balioetatik eratorriak, hala nola, ekitatetik eta aniztasunean oinarritutako bizikidetzatik. Testuinguru horretan, eskola publikoak funtsezko zeregina du hezkuntzaren zerbitzu publikoa ematen duten eragileen artean. Ikastetxeak Administrazioaren aurrean parekatzen dira, eskubideetan eta betebeharretan.

Plangintza eta hezkuntza sistemarako sarbidea

Hezkuntza Sailak aldian-aldian zehaztuko du eskola-plazen eskaintza, kontutan hartuta ikastetxe guztien eskaintza. Matrikulazioaren eta eskolaratze prozedura bateratuak tresna egokiak dira, beti ere familien  hauta-eskubidearen errespetuan. Doakotasun erreala bermatuko da eskolaratze-kuotak desagerraraziz eta ikasleen oinarrizko hezkuntza beharrak %100ean finantzatuko dira, irizpide ekitatiboen arabera, sozialki baldintza konplexuetan daudenak gehiago lagunduz.

Programa-kontratua

Programa-kontratua tresna juridikoa, ekonomikoa, finantzarioa eta plangintza estrategikokoa da, ikastetxe bakoitzak Hezkuntza Sailarekin adostutako Plan Estrategikoaren jarraibideak gauzatzeko. Bere eskutik, Hezkuntza Sailak bere planean ezarritako ildo estrategikoak zehaztu eta ikastetxearekin adostuko ditu, eta adostutako aldirako esleitutako aurrekontua, baliabide teknologikoak eta giza baliabideak eta ebaluazioaren emaitzen kudeaketa-adierazleak zehaztuko ditu. Programa-kontratu bat ere eratu daiteke ikastetxe-talde batentzat; kasu horretan, ikastetxe bakoitzerako eranskin indibidualak sartuko dira.

Hizkuntza-eredu eleaniztuna

Euskal hezkuntza euskara ardatz duen sistema eleaniztun gisa egituratzen da, eta bi hizkuntza ofizialen eta, gutxienez, atzerriko hizkuntza baten bidez egituratzen da, bi hizkuntza ofizialetan herritarren gizarte-kohesioa eta komunikazio-gaitasuna bermatzeko. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaitzean bi hizkuntza ofizialak menderatzen direla bermatu behar dute curriculumek, erreferentziazko Europako esparru bateratuaren adierazleen arabera. Halaber, hezkuntza-etapa hori amaitzean gutxienez atzerriko hizkuntza bat behar bezala jakitea aurreikusi behar dute. Ikastetxe bakoitzeko hezkuntza- eta curriculum-proiektuek hizkuntza-arrazoiengatik ikasteko zailtasunak dituzten ikasleentzako laguntza-neurriak jasoko dira, ikasgaiak berandu ikastea saihesteko.

Neurri horiekin batera, ikastetxeetako zuzendaritzen ahalduntze eta lidergo pedagogikorako, irakasleen hizkuntza-gaitasuna hobetzeko, digitalizaziorako, hezkuntza-komunitatearen parte-hartze aktiborako eta administrazioen arteko hezkidetzarako jarduerak jasotzen ditu dokumentuak.

Dokumentua talde guztiek aztertuko dute orain, ekarpenak egin ditzaten. Gorka Alvarezek adierazi zuen bezala, dokumentu irekia da, akordiorako bokazio argiarekin.